Het relikwie

Het is weer tijd voor een boekbespreking. Wat eerder dan gepland misschien, maar het is inmiddels alweer april en ik liep nog achter. Dit keer is het het boek Het Relikwie van Tanith Lee. 

Een lekker mysterieuze voorkant!

Het boek is geschreven in 1976 (een jaar voor ik werd geboren!) en verscheen toen onder de titel The Winterplayers. In 1980 verscheen de Nederlandse vertaling. Mij staat bij dat ik dit boek van een vriendin te leen kreeg op de middelbare school, dus dat moet toch echt tien jaar later zijn geweest. Ik denk dat ik later een eigen exemplaar bij de Slegte heb gekocht.

Tanith Lee is een bekende schrijfster, die haar hoogtij dagen vooral had in de jaren '70 en '80. Ze heeft geschreven voor zowel kinderen als volwassenen en dit was een van haar boeken voor kinderen.

Tanith Lee heeft in de loop van haar productieve carrière heel veel boeken en korte verhalen geschreven. Sommige mensen houden dat bij.

Indruk toen

Indertijd maakte het boek veel indruk op mij. Ik was onder de indruk van de dappere heldin en haar vastbeslotenheid om alles op alles te zetten om haar Relikwie terug te halen. En ik vond het ook mooi hoe in een vrij kort boek toch een hele, geloofwaardige wereld werd gecreëerd. Het boek heeft mij er zeker toe aangezet dat ik andere boeken van Tanith Lee uit de bibliotheek ben gaan lenen. 

Teruglezen

Hoofdstuk 1

Het verhaal start met Oaive, een priesteres van een klein dorpje aan de kust.Het leven is hard en Oaive heeft het redelijk makkelijk doordat zij priesteres is en voor haar gezorgd wordt. Zij heeft de taak om voor drie Relikwieën te zorgen, Een botje, een ring en een edelsteen.
Op een dag komt er een man van ver, van achter de nevel, zoals het vissersvolk de gebieden verder landinwaarts noemt. Deze man noemt zichzelf Grijs en blijkt erg brutaal te zijn. Oaive krijgt meteen het gevoel dat hij over van alles en nog wat liegt. Hij vraagt naar de Relikwieën in de tempel, terwijl alleen de priesteressen daarvan weten, zelfs de gewone dorpelingen kennen die niet.
Onverrichter zake vertrekt de man en Oaive gebruikt haar magie om de tempel en de Relikwieën te beschermen. Maar in de nacht keert Grijs terug en breekt in, en vernielt de magische spreuken van Oaive. Het komt tot een strijd tussen Grijs en Oaive, waarbij Grijs de gedaante van een enorme wold aanneemt. Hij verslaat Oaive en steelt een van de Relikwieën.

Hoofdstuk 2  

Oaive komt bij van haar magische strijd met Grijs en realiseert zich dat hij het botje gestolen heeft. Zij zal haar dorp moeten verlaten en dat zij Grijs zal moeten achtervolgen om het botje terug te halen. De dorpelingen zijn niet blij, dan zitten ze zonder priesteres. Bovendien verlaat niemand ooit het dorp.
Oaive gebruikt haar magie om Grijs te kunnen volgen. Maar Grijs is handig, hij vertelt iedereen die hij tegenkomt dat Oaive een gemene heks is. Dat betekent dat niemand iets wil vertellen aan Oaive en dat zij overal wordt weggejaagd. Bij een van de grotere dorpen zetten ze een hondenjacht in op Oaive. En dan gebruikt ze veel meer van haar magie dat ze ooit voor mogelijk had gehouden om te ontkomen aan de jacht.

Hoofdstuk 3

Oaive komt aan in een dorpje bij een meer. Daar is ze Grijs kwijtgeraakt, hij heeft waarschijnlijk een schip genomen en is weggevaren. Maar welk schip en waarheen? Wanneer ze dat eenmaal duidelijk heeft, gebruikt ze weer meer magie om een boot te laten varen zonder riemen of wind. Ze zet de achtervolging in. 

Wanneer ze het schip van Grijs nadert, ziet hij haar en valt haar aan met zijn magie. Ze vechten met elkaar en Oaive delft het onderspit, maar Grijs laat haar toch aan boord hijsen voor zij verdrinkt. Waarom doet hij dat? Het zou voor hem toch ook makkelijker zijn wanneer zij verdronk en hem niet langer kon achtervolgen?

Het blijkt dat Grijs wil dat Oaive sterker wordt in het gebruik van magie. De achtervolging was als een test. Zou hij haar hulp nodig hebben? Maar tegen wie dan? In ieder geval deelt Grijs nu zijn echte naam met haar, Cydrin.

De volgende morgen ontsnap Oiave van de bood, door met haar magie een kleed te laten drijven op het water van het meer. 

Hoofdstuk 4

Oaive volgt Grijs verder, steeds dieper de bergen en de kou in. Ze weet dat dit het geboorteland van Grijs is, maar het is kaal en leeg. Er zijn geen mensen meer en nog maar weinig dieren. Alle gebouwen zijn ruïnes. Ze gaat dieper het land in, heel af en toe ziet ze mensen, maar die zijn erg bang van haar. 

Dan komt Oaive bij een geruïneerd kasteel. Daar treft zij een oude man die zich Niwus noemt. Hij blijkt de meester van Grijs te zijn. Niwus onthult dat hij Grijs op pad stuurde om het Been te stelen en Oaive mee te lokken naar Niwus. Dan komt ook naar voren hoe vroeger hier een groot kasteel had gestaan, bewoond door rijke mensen, de ouders van Grijs. En op een berg in de buurt woonde een priester.
Grijs vertelt zijn eigen verhaal verder. Hij werd, vanwege zijn grijze haar, naar de priester op de berg gestuurd, voor spiritueel onderricht. Op een dag was de priester dood. Grijs was verblind door verdriet en probeerde de priester weer tot leven te wekken. Maar een boze geest, niet de priester, keerde terug in het lichaam van de priester.
Deze priester onderwierp de jonge Grijs aan zijn wil. De vader van Grijs kon dat niet toestaan. Niwus veranderde Grijs en zijn familie in wolven. En op een dag vocht de Grijze Wolf met de zwarte wolf, de baas van het roedel dat eens familie van Grijs was. De Grijze Wolf doodde de zwarte en sindsdien draagt Grijs een zwarte wolfsvacht als cape, de huid van zijn eigen vader.

Hoofdstuk 5

Oiave heeft de nacht in het donker doorgebracht. Niwus wil de volgende morgen toverij bedrijven met het Been en daar heeft hij Oaive voor nodig. Niwus vertelt dat hij zich zijn leven als geest, of zelfs zijn eerdere leven als mens nauwelijks nog kan herinneren. Hij kan zich alleen herinneren dat het Been belangrijk voor hem was. Oiave weigert om hem te helpen en Niwus sluit haar op in een zinsbegoocheling van duisternis.
Wanneer Niwus Oaive vrijlaat, belooft zij om hem te helpen. Maar wanneer zij het Been eenmaal in handen heeft, blijken haar krachten plots groter te zijn. Oaive slaat Niwus neer en vlucht weg. Wanneer zij zich verstopt heeft in een boom, weet Niwus haar te vinden. Oaive doet een beroep op de magie in haar en in het Been. En plotseling hoort zij Niwus niet meer en lijkt door tijd en ruimte te reizen. Ze is uitgekomen bij het heiligdom aan zee, waar het hele verhaal begonnen is. Het Been is weg, het kan niet bestaan in deze tijd, of moet nog ontstaan.
Oaive neemt de rol van priesteres op zich, in het dorpje aan zee, waar nog geen heiligdom staat. De mensen accepteren haar.

Hoofdstuk 6

Oiave vindt haar plaats in dit dorp. Zij geneest en onderwijst de mensen. Op een dag wordt het winter en valt de sneeuw. En dan blijkt er ook iemand te wonen in de heuvels die schreeuwt als een wolf. Oiave denkt dat het Niwus is en zij wil haar nieuwe dorpelingen beschermen tegen hem. Oiave vraagt de dorpelingen naar de relikwieën, maar de dorpelingen weten van niets. De ring, het been en de steen bestaan nog niet in deze tijd. 

Voor Oiave vertrekt naar haar confrontatie met Niwus heeft ze eerste nog een gesprek met een behoorlijk voorlijk meisje, dit kind lijkt aanleg te hebben voor magie en zij was getuige van de aankomst van Oaive. Zij zag hoe er een gat tussen de dimensies ontstond, waar Oaive uitkwam. Het kind vertrekt weer en dan realiseert Oiave zich pas dat zij dezelfde haarkleur heeft als Oaive. 

Wanneer Oiave aankomt bij de Grot, wacht Grijs daar op haar. Hij vertelt haar hoe dom ze is geweest om te komen. Maar Oiave laat zich niet meer afbluffen door Grijs. 

In de confrontatie met Niwus vertelt Oaive hem waar hij het Been kan vinden, waar hij naar op zoek is. Ze neemt hem zijn ring af, en vertelt hem dat dit de Ring zal worden, die de vissers zullen vinden, wanneer Niwus eenmaal gedood is in de grot. De Steen zal ontstaan uit een van de juwelen in de ooggaten van de wolvenvacht van Grijs. En het Been?

In de strijd tussen Niwus en Oiave houwt Cyrdin, die niet langer Grijs heet, met zijn zwaard Niwus aan stukken, maar hakt daarbij ook de vinger van Oaive af. Dit zal later het Been worden. 

Maar wat nu? Oiave doet een voorspelling. De dorpelingen zullen komen, ze zullen de Ring, De Steen en het Been vinden. Het altaar zal een tempel worden, de instructies van Oaive zullen een religie worden. Tot uiteindelijke Oaive geboren zal worden en de hele cyclus zich zal herhalen. Ook de Cylcus van Cyrdin, waarin hij de geest van Niwus op roept, waarin zijn familie in wolven verandert, waarin Cyrdin zijn vader zal doden. En dan zal Niwus op zoek gaan naar het Been dat zijn ondergang was, en zal het contact met Oiave gelegd worden. 

Oiave en Cyrdin kunnen blijven. Het dorpje aan zee is vredig en Oaive heeft al een positie. Maar het zou de cirkel niet doorbreken. En wie weet hoe het schuldgevoel aan hen zou knagen. Als alternatief stelt Oaive voor dat zij vooruit reist in de tijd, naar de nacht dat Cyrdin probeerde de geest van de priester terug te halen en de geest van Niwus kreeg en de ellende begon. Als zij dat weet tegen te houden, is de cirkel doorbroken. 

Die optie zal dan ook het einde van de Relikwieën betekenen. Geen Niwus, geen opdracht om het Been te vinden, geen diefstal, geen achtervolging, geen reis naar het verleden, geen strijd in de grot, geen Ring, Steen en Been. En ook geen priesteres voor de vissers in het dorp. Cyrdin kan daar niet mee instemmen, alle voordeel voor hem en niets voor Oaive. Maar Oaive laat zich niet leiden door Cyrdin (aangezien zijn besluitvormingsproces in het verleden ook niet zo best was). 

Hoofdstuk 7

We zijn weer bij de tempel aan zee. Maar dit keer lijkt het allemaal wat vrolijker te zijn. De zon schijnt, er liggen bloemen op het altaar (er is geen tempel). En er zijn wel drie priesteressen, die in het zonnetje hun taken verrichten. 

Dan komt er een man uit het dorp aangelopen. Het is Cyrdin, hij is Oaive komen zoeken. Hij heeft haar kunnen vinden met behulp van het Been, dat hij van zijn onderwijzeres heeft gekregen. Hij kon haar ermee zoeken, maar vond de jonge Oiave. 

Indruk nu

Het is nog steeds een enorm goed boek. Kort, maar Tanith Lee weet toch een geloofwaardige wereld te schetsen. En de aanwezigheid van tijdreizen maakt het lekker ingewikkeld. Oaive reist terug in de tijd, doodt daar Niwus, en Niwus zwerft dan rond, tot hij wordt opgeroepen in het lichaam van de dode priester, waarna hij weer terugreist in de tijd om gedood te worden door Oaive. Maar wanneer is zijn geest dan voor het eerst ontstaan?

En het meisje dat Oaive tegenkomt in het dorp in het verleden. Zij wordt de eerste hogepriesteres. Maar wanneer Oaive gebleven was, was het sombere religie geworden met maar één priesteres per generatie, die afgescheiden leefde van haar dorpsgenoten. Maar Oiave is niet in het verleden gebleven, maar vertrokken en de religie is er een geworden waarbij de priesteres mag huwen en kinderen krijgen. Waardoor er veel meer meisjes met magische gaven zijn in het dorp. 

Klein, fijn en net een lekkere uitdaging, leuk voor kinderen en volwassenen.