Translate

zaterdag 11 oktober 2014

Is dan niets meer heilig?

Was ik net bekomen van de schok over het nieuws rond Jimmy Savile, heb ik weer een flinke schok te verwerken gekregen. Marion Zimmer Bradley is deze zomer door haar dochter beschuldigd van jarenlange mishandeling en seksueel misbruik.

Marion Zimmer Bradley is een vooraanstaande schrijver in het genre van Science Fiction en Fantasy. Ze is ook één van de weinig vrouwelijke schrijfsters die het genre kent en ze is erg invloedrijk geweest in de jaren '60 en '70 met haar romans op de de wereld van Darkover. Verder heeft ze ook heel veel andere startende schrijvers een flinke steun in de rug gegeven in het begin van hun carriere. Haar beroemdste boek is waarschijnlijk the Mists of Avalon, waarin de Arthur-legenden worden herverteld vanuit het perspectief van Morgaine le Fey.
In haar boeken heeft Marion Zimmer Bradley een (zeker voor die tijd) feministisch perspectief gehanteerd, wat haar veel vrouwelijke fans opleverde.

Zoals ik hem vroeger uit
de +Bieb van Baarn leende.

Maar goed, door naar het schandaal. In 1964 trouwde (voor de tweede keer) Marion Zimmer Bradley met Walter Breen en kreeg twee kinderen met hem. Hij was toen al eens veroordeeld voor het seksueel misbruik van een kind in 1954. In 1963 werd hij hierom geweerd van een conventie van SF&F fans (en een jaar later vond Marion Zimmer Bradley het dus ok om met hem te trouwen!). In 1990 werd hij weer beschuldigd van het misbruik van meerdere kinderen en daarvoor veroordeeld tot een proeftijd. Toen hij een jaar later weer gearresteerd werd voor het misbruik van kinderen, werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf. In 1993 overleed hij in de gevangenis. Uit de rechtbankstukken uit deze periode blijkt dat Marion Zimmer Bradley afwist van dit herhaaldelijke misbruik en niets deed, of het zelfs mogelijk maakte.
Afgelopen zomer publiceerde uitgeverij TOR een stuk over de in 1999 overleden Marion Zimmer Bradley, waarin hoog werd opgegeven over haar schrijfkunsten en haar rol bij het ondersteunen van andere schrijvers. Er werd niets gezegd over haar dubieuze rol bij het kindermisbruik van haar man. Totdat een andere auteur, Deirdre Saoirse Moen, hen daarop wees.

Het misbruik van kinderen door Walter Breen en de dubieuze rol van Marion Zimmer Bradley daarbij zijn natuurlijk allemaal zeer oud nieuws. En vond plaats in een periode zonder internet (en later heel beperkt internet), dus het nieuws verspreide zich niet snel over de wereld. Dat is nu wel anders natuurlijk.
Na de hernieuwde aandacht die D. S. Moen vroeg voor de duistere kant van Marion Zimmer Bradley, had Marions dochter Moira Greyland de moed gevonden om te spreken over haar ervaringen als kind van Marion Zimmer Bradley. Zij claimt dat ook haar moeder haar als klein kind heeft mishandeld en seksueel misbruikt. Niet alleen deed Marion niets terwijl Walter Breen kinderen mishandelde, zij was zelf ook dader.

En ik heb veel van Marions Bradley Zimmers boeken gelezen. De Mists of Avalon vond ik enig als jong meisje en ik gebruik het nu als (een van de bronnen van) inspiratie voor mijn Pendragon Campagne. The Firebrand, over de Trojaanse oorlog vanuit het perspectief van vrouwen vond ik ook indrukwekkend (ik was als kind al fan van de Griekse mythen). Ik heb ook de Shadow's Gate serie gelezen, minder goed maar amusant.

Jaren geleden had ik eens een discussie met vriend +D. over the Mists of Avalon en het viel ons toen beiden op dat hoewel het boek vanuit een vrouwelijk perspectief was geschreven, bijna geen van de vrouwen op kon schieten met de andere vrouwen in het boek. En de teloorgang van de verering van de Godin niet alleen te wijten was aan stomme mannen met piemels (D's. woorden), maar ook aan het gebrek aan samenwerking tussen priesteressen.
Nu vraag ik mij af, welke rol speelde de vreemde relatie die Marion Zimmer Bradley had met mannen, vrouwen en seksualiteit? Ze trouwde met een man (Walter Breen) die bekend stond als homoseksueel (dat hij ook pedoseksueel was, werd in die periode waarschijnlijk minder goed begrepen) en leefde de laatste jaren van haar leven met een vrouw. En ze misbruikte zowel haar zoon als dochter ook seksueel.

Als ik met die kennis kijk naar de Mists of Avalon dan zie ik niet meer verschillende karaktervolle vrouwen met divergerende ambities die elkaar vreselijk dwars zitten, maar vrouwen die misbruik maken van hun omgeving, om hun eigen ambities door te voeren. Vivianne dwingt haar zus Igraine en haar nicht Morgaine tot seks met mensen waar zijzelf geen zin in hebben om zo haar ambities te kunnen verwezenlijken.
Morgaine blijft haar hele leven problemen hebben met haar relaties met mannelijke familie-leden en reflecteerd zelf in de roman dat haar probleem is dat ze altijd romantische gevoelens heeft voor mannen van wie zij familie is. Arthur is haar halfbroer en zij krijgt een kind van hem (Mordred), ze is af en aan verliefd op Lancelot, haar volle neef, ze heeft een seksuele relatie met de jonge zoon van haar veel oudere man. Morgaine laat ook andere mensen seks hebben, terwijl ze weet dat dit alleen tot problemen zal leiden, ook weer om haar eigen gevoelens van wraak te voldoen. Zo laat zij Elaine Lancelot verleiden en Nimue de Merlijn.
Morgause heeft na haar huwelijk met de veel oudere Koning Lot steeds jongere, mannelijke partners en heeft een ongezonde verhouding met haar pleegzoon Mordred. En gebruikt deze verhouding met Mordred om haar eigen ambities ten aanzien van de troon van Brittannië te verwezenlijken.

Kan ik haar boeken nog wel lezen? Wetende de schrijver erachter zo fout is geweest? En kan ik de boeken van haar, die ik in huis heb nog wel houden? Of moet ik die wegdoen.

2 opmerkingen:

  1. een geluk dat ze al dood zijn van kinderen blijf je met de fikken af

    BeantwoordenVerwijderen
  2. de geschiedenis is geschiedenis.
    geen van ons is eerder opgevallen dat de tekst geschreven zou kunnen zijn door een vrouw met vreemde, verachtelijke, seksuele gevoelens.
    Het is nu wel vreend om daar nu de nadruk op te leggen.
    Laten we niet vergeten dat er in de tijden rond koning Arthur veel meer vreemde relaties, incest verkrachtingen en misbruik was en dat veel verachtelijke daden in het geniep gebeurde en mogelijk zelfs als normaal werden beschouwd.
    Ik veroodeel deze vrpuw ennhaar man, ik veroordeel het boek niet.
    Al zou ik het misschien ni niet meer kopen.

    BeantwoordenVerwijderen